Południową część Kaszub zajmuje kompleks leśny Borów Tucholskich. Jest to rozległy obszar nieurodzajnych, piaszczystych ziem, wielka równina  sandrowa poprzecinana meandrami rzek i rynnowych jezior. Potocznie region ten nosi nazwę Bory i Zabory. W zachodniej jego części wypływa najważniejsza rzeka południowych Kaszub – Brda. Przedziera się ona przez Równinę Charzykowską, przepływając przez liczne jeziora, wśród nich Jezioro Charzykowskie. Na tym obszarze wyodrębniony został z Zaborskiego Parku Krajobrazowego w 1996 roku Park Narodowy ”Bory Tucholskie”. Na bogaty świat fauny i flory występującej na obszarze Parku składa się wiele gatunków roślin reliktowych, objętych całkowitą ochroną, a także ponad 100 gatunków ptaków lęgowych z rzadkim już żurawiem i czarnym bocianem.

        Na południu tej urokliwej krainy leżą Chojnice, miasto nazywane „Bramą Kaszub” – tu się zaczynają i kończą Kaszuby. W północno-wschodniej części Borów, na terenie Wdzydzkiego Parku Krajobrazowego leży Jezioro Wdzydzkie, zwane „Kaszubskim Morzem”.

            W leżących nad nim Wdzydzach Kiszewskich powstał w 1906 roku pierwszy w Polsce skansen. Kontynuujący jego tradycję obecny Park Etnograficzny gromadzi cenne zabytki budownictwa ludowego z trzech części Kaszub (północnej, środkowej i południowej) oraz z Kociewia.

            Na południe od jeziora Wdzydze, w starej wsi kaszubskiej Wiele, znajduje się interesująca Kalwaria Wielewska, z 23. stacjami Drogi Krzyżowej. Unikalną atrakcją jest archeologiczno-przyrodniczy rezerwat „Kamienne Kręgi” w Odrach, zmuszający turystę do zadumy nad dziejami i kulturą pierwotnych mieszkańców kaszubszczyzny. Historia ustawionych na planie koła głazów i leżących w ich pobliżu kurhanów sięga dwóch tysięcy lat.

             W pobliżu Kościerzyny, głównego obok Chojnic miasta południowych Kaszub, we wsi  Będomin urodził się Józef Wybicki, twórca polskiego hymnu narodowego. W tutejszym dworku działa Muzeum Hymnu Narodowego, prezentujące pamiątki związane z jego osobą.

Historia Kościerzyny sięga końca XIII wieku. Jest to jedno z ciekawszych miast Kaszub. Byli z nim związani wybitni działacze kaszubscy, szczególnie w okresie rozbiorów. Pod koniec XIX stulecia był to silny ośrodek polskości Kaszub. Miasto leży na pofałdowanym terenie moren polodowcowych, w bliskim sąsiedztwie lasów i jezior. Na północ od miasta rozciąga się obszar Kaszubskiego Parku Krajobrazowego, na południe zaś Wdzydzki Park Krajobrazowy.

W 1747 roku we wsi Będomin, leżącej na wschód od Kościerzyny, urodził się autor słów polskiego hymnu narodowego – Józef Wybicki, senator Księstwa Warszawskiego i wojewoda poznański. Jego pomnik stoi w pobliskiej Kościerzynie. W dworku, w którym przyszedł na świat Wybicki, od 1978 roku mieści się Muzeum Hymnu Narodowego, prezentujące postać twórcy hymnu na tle współczesnej mu epoki, a także losy „Mazurka Dąbrowskiego”.

Wschodnie ramię Wdzydz – urokliwe jezioro Gołuń, nad którym leżą Wdzydze Kiszewskie – centrum wypoczynkowe tego regionu, a zarazem ważny ośrodek kaszubskiej sztuki ludowej.

Jednym z największych i najpiękniejszych jezior kaszubskich jest jezioro Wdzydze, zwane Kaszubskim Morzem. Ma ono kształt nieregularnego krzyża. Zbiornik tworzą cztery jeziora: Jeleń, Gołuń, Radolne i Wdzydze – łącznie ponad 1455 ha powierzchni. Na jeziorze znajduje się 9 wysp, największa z nich Wielki Ostrów ma okolo 3 km długości. W jeziorze Wdzydze obok wielu pospolitych gatunków ryb, żyje rzadka troć wdzydzka.

Kaszubski Park Etnograficzny we Wdzydzach Kiszewskich kontynuuje ideę Teodory i Izydora Gulgowskich, którzy w 1906 roku odkupili chałupę kaszubską (checz) i zalożyli na tym miejscu pierwszy w Polsce skansen. Obecnie w Parku obejrzeć można zabytkowe obiekty mieszkalne i gospodarcze, zagrody, dworki, wiejską szkołę, wiatraki (typu „koźlak” i „holender”), tartak, kościółek, a także rękodzieło, sztukę ludową i przedmioty codziennego użytku z terenu Kaszub i Kociewia.

Wdzydzki skansen gromadzi różnorodne obiekty budownictwa kaszubskiego i kociewskiego, pochodzące przeważnie z XVIII i XIX wieku. Interesująco prezentują się chałupy gburów – zamożnych gospodarzy: chałupa o pięknej architekturze z Lipuskiej Huty (1787 rok) oraz checz kiszewska, w której wnętrzu uwagę przykuwa piec z doniczkowych kafli.

Co roku w lipcu do Wdzydz Kiszewskich ściągają twórcy ludowi i rzesze turystów na „Jarmark Wdzydzki”, organizowany na terenie tutejszego Parku Etnograficznego. Odbywaja się wtedy występy zespołów folklorystycznych, prezentuje się wyroby twórców ludowych, a także organizowane są przejażdżki po jeziorze.

Kaplice Kalwarii Wielewskiej, położone na południe od Wdzydzkiego Parku Krajobrazowego, wybudowano w latach 1917-1927. Składają się na nią 22. stacje Drogi Krzyżowej w postaci kaplic i figur wolno stojących. Wzniesiono je dla uczczenia ofiar I wojny światowej. Kalwarię usytuowano na wzgórzu, w pobliżu wsi Wiele, w której urodził się wybitny poeta kaszubski Jan Hieronim Derdowski (1852-1902).

Leśno leży pomiędzy jeziorami Wielkim i Małym Lubaniem, w których bierze swój początek rzeka Zbrzyca. Znajduje się tu najstarszy na Pomorzu Gdańskim drewniany kościół z 1650 roku fundacji królowej Marii Ludwiki.

Chojnice – południowa brama Kaszub. Stąd już niedaleko do najpiękniejszych zakątków Parku Narodowego „Bory Tucholskie”. W centrum starego miasta uwagę zwraca neogotycki ratusz oraz XIX-wieczne kamienice.

Charzykowy nad jeziorem Charzykowskim (1348 ha) są najstarszym w Polsce ośrodkiem sportów wodnych, który powstał w 1923 roku. Nad olbrzymim jeziorem, prze które przepływa Brda, powstało wiele ośrodków wypoczynkowych i pensjonatów.

Jezioro Karasińskie stanowi przedłużenie w kierunku północnym rynnowego Jeziora Charzykowskiego i ma z nim połączenie. Między nimi leży miejscowość letniskowa Małe Swornegacie. jego otuliną są bogate w runo leśne Bory Tucholskie.

Świt nad Brdą w Zaborskim Parku Krajobrazowym. Rzeka uznana za jeden z piękniejszych szlaków kajakowych w Europie.

Swornegacie – największa na Zaborach wieś, malowniczo położona nad Brdą.

Asmus – przydrożna kapliczka, jakich wiele, wpisana w kaszubski pejzaż.

Wszystko przemija: zniszczony zabytkowy tartak wodny w Chocimskim Młynie nie opodal Jeziora Charzykowskiego.

Zbrzyca – największy i najciekawszy turystycznie dopływ Brdy. Łączy się z nią przez piękne krajobrazowo jeziora: Laska, Księże, Długie, Parszczenica i Śluza w jeziorze Witoczno. W dziewiczym otoczeniu Zaborskiego Parku Krajobrazowego, przez który meandruje, napotkać można mieszkańca borów – puszczyka i pracowitego bobra.

Rozległe i płytkie jezioro Somińskie (433 ha). Leżą nad nim Sominy – wieś rybacka o XIV-wiecznym rodowodzie, otoczona zewsząd lasami. Wędrując przez Bory Tucholskie często napotykamy miejsca, takie jak wieś Windorp, gdzie czas jakby się zatrzymał.

Nad jeziorem Parzyn – typowy pejzaż w Zaborskim Parku Krajobrazowym.

Gochy – obszar na północ od Chojnic, stąd wywodzą się znane kaszubskie rody szlacheckie takie jak Borzyszkowscy, którzy pochodzą ze wsi położonej nad Jeziorem Borzyszkowskim. Typową na tym terenie wsią szlachty zagrodowej są Łąkie.

Jezioro Ostrowite o powierzchni 288 ha, największe na Szlaku Strugi Siedmiu Jezior.

Położony w centrum Parku Narodowego „Bory Tucholskie“ – urokliwy  Szlak Siedmiu Jezior. Prowadzi on wąwozem strugi, która przepływając przez zagubione wśród borów jeziora uchodzi ostatecznie do Jeziora Charzykowskiego.

Typowe rośliny dla krajobrazu pojezierza: (1) tojeść bulietowa Lysimachia thyrsiflora porastająca wilgotne zarośla i łąki i (2) żabiściek pływający Hydrocharis morsusranae – drobna bylina stojących i wolno płynacych wód oraz reliktowa (3) lobelia jeziorna Lubelia dortmanna.